Thực dưỡng không chỉ là một chế độ ăn kiêng mà còn là phong cách sống chú trọng đến sự cân bằng sức khỏe thể chất và tinh thần. Đây không chỉ là chế độ ăn kiêng hiện đại giàu chất béo, tăng calo, dinh dưỡng thấp mà còn có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề về sức khỏe. Vậy ăn thực dưỡng đúng cách như thế nào? Đâu là những loại thực phẩm nên ăn và cần hạn chế?
Chế độ ăn thực dưỡng là gì?
Chế độ ăn thực dưỡng là chế độ ăn lành mạnh có tên gọi khác là thực dưỡng Ohsawa (được Georges Ohsawa sáng lập vào đầu thế kỷ 20 và được tạo ra với một bộ tư duy triết học nhằm thúc đẩy một cuộc sống lâu dài và khỏe mạnh). Đây là chế độ ăn giàu chất xơ, carbohydrate phức hợp cao, ít chất béo và chủ yếu là ăn chay.
Thực dưỡng là gì và trường phái ăn thực dưỡng bắt nguồn từ đâu
Ăn thực dưỡng đúng cách chủ yếu là sử dụng gạo lứt, các loại đậu kết hợp với nhóm thực phẩm có tính cân bằng âm-dương. Mục đích của chế độ này không chỉ là ăn thực phẩm lành mạnh mà còn để giữ cân bằng cuộc sống của bạn. Không chỉ giúp giảm cân, ăn thực dưỡng còn giúp duy trì cuộc sống hạnh phúc.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chế độ ăn thực dưỡng đúng cách có thể làm giảm mức lipid huyết thanh và huyết áp, giúp phòng ngừa bệnh tim mạch hiệu quả. Có rất nhiều thay đổi về lối sống trong mà con người cần thay đổi trong chế độ ăn thực dưỡng để thúc đẩy sức khỏe thể chất, tinh thần và sống lâu hơn. Dưới đây là những nguyên tắc về lối sống thực dưỡng đúng cách:
- Hạn chế ăn quá nhiều.
- Tránh ăn trước khi đi ngủ khoảng 3 tiếng.
- Luôn nhai kỹ thức ăn để tiêu hóa tốt hơn.
- Có thể ăn thường xuyên, 2 đến 3 lần một ngày theo nhu cầu sử dụng nhưng vẫn đảm bảo được đúng tỷ lệ.
- Nên tự nấu ăn để có thể kiểm soát được những gì cơ thể ăn vào và đảm bảo an toàn, lành mạnh hơn.
- Nên tập trung khi ăn uống, tránh để đầu óc bị phân tâm như sử dụng điện thoại, xem ti vi khi ăn.
- Khi cảm thấy khát, chỉ nên uống nước lọc hoặc các loại nước khác như trà gạo lứt.
- Sử dụng dụng cụ nấu ăn tự nhiên.
- Luôn quan tâm sức khỏe thể chất và tinh thần để nâng cao chất lượng cuộc sống.
Những thực phẩm nên ăn và cần tránh trong chế độ ăn thực dưỡng
Ăn thực dưỡng đúng cách nên bổ sung những thực phẩm nào?
Chế độ ăn thực dưỡng chủ yếu là ăn chay, hạn chế ăn các loại động vật, đặt trọng tâm vào thực phẩm hữu cơ, tự nhiên. Đồng thời loại bỏ hoàn toàn các hóa chất và thành phần nhân tạo. Ăn uống thực dưỡng chủ yếu là dựa vào việc tiêu thụ ngũ cốc nguyên hạt và hữu cơ, khoảng 50% lượng thức ăn hàng ngày của mỗi người. Bao gồm: gạo lứt, yến mạch, ngô, diêm mạch, kê,… và số lượng ít mì ống, bánh mì.
Các loại rau trồng theo mùa, rau trồng tại địa phương chiếm khoảng 1/3 lượng thức ăn hàng ngày như: cải xoăn, súp lơ trắng, bông cải xanh, cải thìa, bí ngô, củ hành, cà rốt, mùi tây,… Khoảng 5 -10% lượng thức ăn còn lại hàng ngày có thể bao gồm các loại đậu, dưa muối, sản phẩm từ đậu nành, súp miso, rong biển, dầu thực vật, các loại gia vị tự nhiên (muối biển được chế biến tự nhiên) và các món hấp hoặc áp chảo được khuyến khích thực hiện nhiều hơn.
Chế độ ăn thực dưỡng đúng cách nên hạn chế hoặc tránh những thực phẩm nào?
Trong chế độ ăn thực dưỡng hàng ngày, các loại thực phẩm nên hạn chế ăn (khoảng 1 đến 2 lần mỗi tuần/tháng) bao gồm: trái cây hữu cơ, các loại quả mọng, hạt giống, dưa chuột, rau diếp, cần tây, dưa chuột, cá, đồ biển, trứng, thịt gia cầm, các loại thịt và sản phẩm từ bơ sữa,…
Các loại thực phẩm cần được loại bỏ hoàn toàn khỏi chế độ ăn uống hàng ngày gồm có: khoai tây, ớt, cà chua, đồ uống có cồn, thực phẩm đã qua chế biến (bánh ngọt, bánh quy, bánh mì trắng,…), thực phẩm chứa thành phần nhân tạo, đường, các loại siro, thịt lợn, đồ ăn cay nóng, các loại gia vị như tỏi, đường mật, trái cây nhiệt đới (dứa, xoài,), caffein, nước ngọt, trà thảo mộc,…
Những ưu điểm và hạn chế của phương pháp ăn thực dưỡng
Những lợi ích mà chế độ ăn thực dưỡng đúng cách mang lại
- Giảm nguy cơ bệnh tật: ăn thực dưỡng đúng cách có khả năng làm giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, tiểu đường. Bên cạnh đó, khả năng chống viêm của thực phẩm có nguồn gốc thực vật có thể làm hạn chế khả năng mắc các bệnh mãn tính, ung thư vú ở phụ nữ và các bệnh ung thư khác. Một số người cho rằng ăn thực dưỡng có thể ngăn ngừa, chữa bệnh ung thư nhưng hiện nay vẫn chưa có bằng chứng cụ thể nào chứng minh được điều này.
- Giảm cân: chế độ ăn nhiều rau củ cung cấp đầy đủ chất xơ, các vitamin, khoáng chất cho cơ thể, từ đó làm giảm cảm giác thèm ăn, mỡ xấu, giúp cơ thể duy trì được cân nặng ổn định, tránh thừa cân, béo phì.
- Chế độ ăn thực dưỡng đúng cách giúp mang lại sự hài hòa và cân bằng cho cuộc sống hàng ngày. Việc tập trung vào việc ăn uống một cách có ý thức (nhai theo số lần nhất định, chế biến một chiếc đĩa cân bằng và dừng lại khi bạn đã no) có thể giúp thúc đẩy mối quan hệ tích cực với thức ăn.
- Hệ tiêu hóa hoạt động ổn định, giấc ngủ sâu và ngủ ngon hơn.
Những hạn chế của phương pháp ăn thực dưỡng
- Vì chế độ này không bao gồm các sản phẩm từ động bật nên có thể khiến cơ thể con người thiếu hụt một số chất dinh dưỡng quan trọng như protein, vitamin B12, sắt, magie, canxi nên phương pháp thực dưỡng thường bị hạn chế với một số người.
- Chế độ ăn thực dưỡng cần nhiều thời gian để có thể cân bằng tất cả các yếu tố về dinh dưỡng và lối sống.
- Phương pháp ăn thực dưỡng rất khó để tuân theo và duy trì trong thời gian dài.
- Nhiều loại thực phẩm của chế độ ăn này chứa nhiều muối nên không phù hợp cho người bệnh thận, cao huyết áp.
Chế độ ăn thực dưỡng đúng cách giúp tạo ra sự cân bằng và sức sống bằng cách áp dụng các nguyên tắc ăn uống cân bằng Âm Dương, tăng cường sức khỏe và kéo dài tuổi thọ. Mặc dù mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng ăn thực dưỡng có thể không phù hợp với một số người. Vì vậy, bạn nên tham khảo trước ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi bắt đầu thực hiện chế độ ăn này.
